01. Chùa Tây An Cổ Tự Ở Long Kiến, An Giang

Tây An Cổ tự ở Long Kiến, nay thuộc xã Long Giang, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang, trước kia là Cốc của ông Đạo Kiến. Chính nơi đây Đức Phật Thầy chỉ dạy cách thờ phượng lễ bái cùng cách thức tu hành cho môn nhơn đệ tử. Điều đặc biệt hơn hết, tấm trần điều được thờ lên nơi ngôi Tam Bảo thay thế cho tượng Phật đầu tiên là ở ngôi cổ tự này.

Vào năm Bính Thìn (1856), trước khi tịch bảy ngày, Đức Phật Thầy cho phép đặt tên cho cốc ông Kiến là Tây An tự, nhưng về sau người ta gọi ngôi chùa ở Long Kiến là Tây An Cổ Tự.

Vị đệ tử được Đức Phật Thầy sai đi đặt tên chùa có mang theo bốn cây dầu con, đem trồng trước chùa một cây định làm cột phướn, còn ba cây thì trồng ở phía sau chùa.

Năm 1918 cây dầu ở trước chùa bị đốn để làm cầu và cất trường học. Đến năm Đinh Mão (1927), chùa bị phát hỏa làm cho ba cây dầu trồng ở phía sau chùa đều bị cháy nên chết hết.

Cây dầu trồng trước chùa bị chặt hồi năm Mậu Ngọ (1918) đến năm Mậu Dần (1938) nghĩa là hai chục năm sau, cái gốc này tuy đã mục nhưng lại đâm lên một cái chồi. Sau cơn hỏa hoạn, chùa được dời qua mảnh đất kế cận. Qua năm sau 1939, khi Đức Huỳnh Giáo Chủ khai sáng Phật Giáo Hòa Hảo, Ngài đã cho phép cất sửa chùa trở về chỗ cũ.

Đây là một việc hy hữu nên ngoài việc quí trọng người ta còn sùng ngưỡng cây dầu mới mọc nữa, bởi việc này ứng với lời tiên tri của Đức Phật Thầy Tây An trước kia, ở câu:

Chừng nào gốc mục lên chồi,
Ta vưng sắc lịnh tái hồi trần gian.

Vì thế, mỗi khi đến viếng chùa, khách thập phương đều đến chiêm ngưỡng cây dầu mọc lại ở sau cột phướn, xem như một điềm lành, một kỳ tích. Ngoài ra chùa này còn lưu giữ được những bảo vật như mớ tóc của Đức Phật Thầy, một cây quạt lông và ba tàn thuốc lá. Đó là nhờ những người cảm tử xông vào lấy kịp khi chùa bị phát hỏa năm 1927.

Tây An Cổ tự được xem như cổ nhứt và còn giữ được cách thờ phượng đúng với chơn truyền của Đức Phật Thầy, nghĩa là thờ trần điều, tượng trưng cho tinh thần vô vi và lòng bác ái đối với tất cả chúng sanh.