XÂY TỔ ẤM

XÂY TỔ ẤM

Đà Lạt 27-8-1973, 15g15

Bé Ngoan thương,
Ba con vừa mới xách xe đi rồi đó. Con biết ba con đi đâu không? Đi tìm đá lót con đường vào nhà đó. Ba mẹ đang xây tổ ấm cho thật đẹp để đón con của mẹ. Ba mẹ lên Đà Lạt được mấy ngày rồi còn gì.

Hôm qua mẹ mệt quá, nên sáng nay ba con đưa mẹ đi khám. Bà bác sĩ Ngọc bảo con nằm thuận nhưng sụt nhiều. Đó là hậu quả của những ngày tìm nhà và dọn nhà. Thêm những ngày ngồi xe đi chơi với bà ngoại con, dì Mỹ, cậu Nam, cậu Sang, ông dượng Đắc nữa chứ. Mấy người đó lên dọn nhà tiếp, nên bà ngoại muốn dẫn đi chơi cho biết thắng cảnh Đà Lạt.

Mấy bữa nay con mái nhiều, bác sĩ dặn mẹ phải nằm nghỉ một tuần và uống thuốc. Sáng nay đi bác sĩ xong ba mẹ đến ăn cơm nhà bác Long. Bác Long gái hỏi mẹ thích con trai hay con gái. Mẹ trả lời, trước kia mẹ mơ con gái đầu lòng để nó gần gũi mẹ và sau biết lo cho các em. Nhưng không hiểu sao từ lúc cấn thai mẹ lại thích con trai. Ba con cũng hỏi nhiều lần nhưng mẹ tránh trả lời. Bà nội con thì cầu nguyện cho mẹ đẻ con gái để thuận việc làm ăn.

Lúc mẹ cấn thai mà mẹ chưa hay là lúc bà nội giao nhà ở Sàigòn cho mẹ để về Sóc Trăng thăm bà cố, bà nội nằm chiêm bao thấy có một bà bế đứa con trai hỏi nội: "Cháu nội của bà sao bà không ẵm". Bà nội trả lời: "Cháu nội của tôi thì tôi ẵm chớ". Rồi bà nội ẵm con, bà nội thấy cả con chim của đứa bé trai đó.

Bà ngoại của con thì cực với ba mẹ nhiều, lo sắm sửa từng món để cho mẹ ra riêng, từ tấm thớt cho đến cái ghế ngồi, từ hũ muối cho đến hộp đường, đủ thứ hết. Vậy mà còn lặn lội lên đây dọn nhà tiếp. Bà ngoại thấy mẹ và ba thiếu món gì lại ra chợ mua thêm.

Nhà của mình mướn bên hông nhà bà chủ, dài chín thước rưỡi, ngang độ bốn thước. Trông cũng xinh lắm. Bên cạnh có mấy cây đào đầy trái, phía sau có hai cây mít, một cây đang có trái. Ba mẹ sẽ trồng thêm hoa và ươm cây để dành cho bà ngoại. Cục cưng của mẹ biết tại sao mẹ gọi con là bé Ngoan không? Mẹ thích gọi con như vậy vì thấy tên nầy dễ thương, và mẹ cũng muốn sau này con ngoan ngoãn dễ dạy, biết yêu kính ông bà cha mẹ. Đó là ước mong lớn nhất của mẹ.

Bác Long trai bạn của ba con bảo là đứa con nào mà khi có thai nó không hành thì đứa đó là quý tử. Bác Long xem tử vi hay lắm, ít hôm nữa bác sẽ cho ba mẹ biết con là con trai hay con gái. Còn bác Ngọc thì giỏi xem chỉ tay. Hôm mới lên ba mẹ còn là dân du mục, đồ đạc chất đầy... (Ba con về...)

Đà Lạt 1-9-1973

Ngoan thương,
Ba con đưa mẹ đi chợ về nhà, xong vào trường Võ Bị chào cờ. Mẹ còn phải làm thức ăn và ủi một đống đồ, nhưng mẹ vẫn lấy giấy ra viết cho con. Mẹ muốn con của mẹ sau này biết được khoảng thời gian ba mẹ chờ đợi con ra đời, ba mẹ sống như thế nào.

Hôm qua mẹ được thơ ông ngoại con do bác Tài, Giám đốc chi nhánh Nam Việt Ngân hàng trao lại. Mẹ đọc thơ mà không cầm được nước mắt. Ông ngoại con khuyên ba mẹ "ráng thương yêu nhau cho nhiều sẽ bớt buồn". Ông ngoại còn định mỗi tháng gởi thêm cho ba mẹ tiền vì vật giá đắt đỏ, lại thêm lương quân đội của ba con chỉ có mười lăm ngàn mấy.

Hôm nay đi chợ, mẹ lại mua tép để rang cả vỏ ăn cho con có thêm xương. Ba con muốn mẹ ăn đủ chất bổ dưỡng để sau này con được khỏe mạnh, cứng cáp và đủ thông minh. Mẹ nhờ uống thuốc nên đã thấy khỏe, con bớt mái lung tung như mấy hôm trước.

Bà nội con có hứa khi nào cô Út thi tú tài xong, bà nội sẽ lên chơi. Lúc ba mẹ còn ở Sàigòn, bà nội nói con mà giống ba con thì ông nội thương cho mà xem. Dù sao con cũng là cháu nội đầu tiên, mà lại là cháu đích tôn nữa chớ bộ. Bên nội con chỉ mới có cháu ngoại, con cô Ba là chị Mai, chị Ánh, anh Tuấn, còn con cô Sáu là bé Hằng.

Ồ, còn bên ngoại thì con chiếm độc quyền. Chưa chi mà dì Thu của con đã lo học đan, học móc áo, nón, vớ cho con. Còn bà ngoại thì sắm áo cho con, mẹ biết chắc con sẽ được nhiều người cho quà lắm. Mấy bữa sửa soạn lên đây, mẹ đi lựa đồ nhái của Mỹ ở chợ trời cho con. Nếu có ba chắc ba không cho mua vì ba muốn con của ba phải được mặc đồ mới. Nhưng mẹ thấy đồ này đẹp quá, lại hợp ở xứ lạnh nên mẹ mua đại rồi về tẩy trùng mấy lượt nước sôi. Mẹ có mua áo thêu, xây thêu và hài bằng chỉ cotton cho con trong một tiệm lớn, gần hãng Pasetco của mình ở đường Tự Do. Mẹ cũng có đan vớ cho con nữa, nhưng mẹ làm theo mẫu lớn trong sách, từ ba đến năm tháng, con mới mang được. Mẹ đem bàn máy may, đồ đan, móc chỉ, len, lên đây định làm cho con nhưng lu bu có lúc nào rảnh đâu. Ba mẹ buồn, nhớ nhà cứ xách nhau lang thang hoài để giết thời giờ, còn về đến nhà thì dọn dẹp. Có hôm 11 giờ đêm ba mẹ mới ăn cơm. Cách đây mấy hôm ba mẹ đãi mấy bác bạn của ba con: bác Tài, bác Châu, bác Ngọc (xem chỉ tay mẹ, nói mẹ có ngôi sao nếu không có sẵn việc làm ăn lớn để phát tài thì sanh con quý tử), bác Thạnh (cho ba mẹ làm dân du mục mấy bữa mới lên vì bác ấy không trả lời hộ ba con, nên người ta cho mướn mất nhà), bác Quang, bác Jacques. Mẹ đặt bàn ăn trông cũng được lắm, nhưng ngồi ở dưới đất.
Thôi mẹ đi làm công chuyện nhé, gần 10 giờ trưa rồi.

Đà Lạt 4-9-1973, 14g30

Cưng của mẹ,
Sáng hôm qua, ba mẹ đến bác Long để nghe tử vi, và ba con bàn công chuyện làm ăn. Bác Long nói sợ mẹ buồn vì bác ấy đối chiếu hai lá số tử vi của ba và mẹ thì con sẽ là con gái. Mẹ có buồn gì đâu. Con trai hay gái gì mẹ cũng thương hết, miễn là ngoan ngoãn dễ dạy, có hiếu với ông bà cha mẹ là đủ. Có điều mẹ hơi buồn là số ba ít con, chỉ có một đứa hoặc rán ăn ở phúc đức mới có thêm một đứa thứ hai, với lại con thuận và thương mẹ hơn, hay nghịch ý ba con. Điểm nầy mẹ mong sẽ sai vì mẹ biết ba con sẽ thương con lắm.

Lúc ba con đi vào trường thì mưa to lắm. Bây giờ trời đã trong sáng lại, mưa dứt hột, chỉ còn tiếng lách tách của những giọt nước rơi từ mái tôn, nhưng trời vẫn gầm to lắm, long trời lở đất.

Mẹ ngồi ngoài phòng khách nhìn ra cửa. Ngoài kia những con ngỗng trắng đang rửa lông giũ cánh. Những cụm hoa màu hồng, màu trắng đang ủ rũ gục đầu. Những cây hồng quanh nhà chỉ còn lại những trái xanh vì bà chủ đã hái hết trái chín vào buổi sáng. Tiếng gà kêu vang lại từ chuồng phía bên trái nhà mình. Cuối con đường đất là cây thông thật to, mỗi khi gió rít lá thông xì xào, vi vút mẹ thường ngỡ tiếng xe ba con về. Ngồi đây mẹ không thấy được cổng ra vào vì xe phải quẹo sang tay phải mới ra mặt đường. Nếu đợi ba con, mẹ không thể thấy ngay khi ba con về đến cổng. Mẹ phải lắng tai nghe tiếng xe và tiếng đóng cửa xe, vì mỗi khi đi đâu về ba hoặc mẹ phải xuống xe tự mở và đóng cổng để khỏi làm phiền gia đình bà chủ. Bà chủ và các con bà ấy cũng tử tế. Ba mẹ treo ảnh Đức Thầy phía trên cửa ra vào, ngồi đây, khi muốn chiêm ngưỡng ảnh Đức Thầy mẹ chỉ cần ngẩng đầu nhìn lên.

Mưa lại rơi, nhưng kỳ này nhỏ hạt. Trời lại gầm xa xa. Con đường đất lại sình lầy. Sau nhiều lần đi lượm đá, ba con chỉ lót được hơn một thước kể từ cửa nhà mình. Bác Châu hứa dẫn ba con đi chở đất về đổ rồi cũng chẳng có gì, lại thêm một hoàng tử Lèo sau bác Thạnh.

Những giọt nước trên mái tôn cứ lách tách rơi xuống vũng nước nghe buồn làm sao. Tí nữa đây, ba về mẹ và ba sẽ ra phố đón xem có cậu Việt của con lên chơi không? Sao đến hôm nay vẫn chưa có tin gì ở nhà cả. Ba ngày nay ba mẹ lặn lội đi tìm bác Phong vì bác ấy ở Sàigòn lên. Ba mẹ có cho địa chỉ của bác Phong, mà sao dưới nhà vẫn không gởi thơ từ gì hết. Như vậy có nghĩa là ở nhà sắp có người lên. Mấy con ngỗng lần mò đến gần cửa nhà mình. Chúng uống nước, ăn những lá cây non, mẹ bắt chước tiếng kêu của chúng, mà chúng vẫn không thèm nhìn mẹ.

Đà Lạt 28-9-1973

Ngoan cưng,
Ba con về Sàigòn hôm qua. Mẹ hy vọng là kỳ này ba con thành công về việc làm ăn buôn bán thêm, nếu có lời chút đỉnh thì đỡ cho gia đình bé nhỏ của mình biết mấy. Tuần trước bà nội và cô Út Nga lên chơi. Bà nội nói mẹ yếu dây chằng nên đi nhiều bị đau. Bà nội và cô Út cũng thương mẹ con mình nên khóc khi chia tay về Sàigòn.

Dạo này mẹ cũng khỏe một chút vì bà ngoại có gởi chị Tám lên làm việc nhà. Chị Tám lên cùng một ngày với nội con, chị đi với cậu Ca, cậu Sang và cậu Hồng. Mấy ngày khách đông, mẹ mệt lại giận ba con nên bị xúc động mạnh. Mẹ mới ngủ được hai hôm nay thôi, chứ lúc trước vì lo nên cứ ngủ được nửa đêm rồi thức đến sáng, trưa lại không ngủ. Hôm nào mẹ sẽ đi hỏi bác sĩ xem mẹ thức như vậy có hại gì cho con của mẹ không? Mẹ mong ba con làm có tiền chứ nếu cứ đà này thì ba mẹ chịu đựng nhiều lắm là ba tháng nữa. Lương ba con chỉ có mười lăm ngàn, cộng ba ngàn tiền gạo chính phủ thêm mà chi phí mỗi tháng đến trên năm chục ngàn. Mẹ không muốn mướn người làm, mẹ định cố gắng làm việc với sự giúp đỡ của ba con, nhưng bà ngoại rầy mẹ, muốn mẹ nghỉ ngơi để con và mẹ sau này đều mạnh khỏe. Ba con cũng khuyên mẹ nên hy sinh vì con, đừng lo nhiều về vấn đề tiền bạc, đừng buồn vì nhớ gia đình v.v... Mẹ nghe theo nên mẹ hết sức gạt bỏ những cảm xúc khi nghĩ đến những người thân yêu ở Sàigòn và cố xuất tiền mà không buồn lo. Ở Sàigòn mẹ và ba còn để dành tiền trong trương mục tiết kiệm để sanh con.

Mẹ vừa tìm được nguyên do tại sao mẹ lại muốn đẻ con trai hơn. Mẹ muốn con là con trai để tinh thần con được thoải mái, ít lo buồn. Như ba con dù lo bao nhiêu vẫn gạt bỏ được. Đêm đêm trong khi mẹ thao thức lo lắng, dù biết rằng có lo, có suy tính cũng không thay đổi được gì, thì ba con ngủ một giấc thật yên lành sau một ngày chạy đôn chạy đáo đi dạy, đi tìm cách làm ăn. Nhiều khi thấy mẹ lo quá, ba con rầy mẹ, nhưng tánh mình như vậy biết sao bây giờ.

Con xem ông ngoại lo cho mẹ, nuôi mẹ ăn học, đến khi lập gia đình cưới hỏi, ông bà lại phải lo đủ điều. Lúc ba mẹ ra ở riêng cũng phải lo nữa. Bà ngoại đi đâu cũng khóc, hôm nọ dì Huệ lên chơi nói bà ngoại dẫn dì Đào đi sắm áo cưới ở tiệm Bangkok, nơi mẹ và ba đã mua áo. Bà ngoại nhớ đến mẹ, bà ngoại khóc, bà ngoại đi làm răng, làm tóc cũng khóc khi nghĩ đến mẹ. Rồi con xem, khi mẹ sanh con liệu ông bà ngoại có làm ngơ được không? Làm cho cha mẹ nặng lòng vì mình hoài, trong khi mình chưa trả hiếu thảo được thì làm sao mẹ an tâm.

Mẹ sợ rồi đây sẽ có vòng lẩn quẩn nếu con là con gái mà lại chịu ảnh hưởng tánh tình của mẹ. Ai cũng thích tự lập, chính ba con cũng nhất quyết tự lập khi ba mẹ chưa lấy nhau, nhưng mỗi thời một khác. Đất nước mình đang chiến tranh, ba con cũng là lính như bao nhiêu người khác thì đành bó tay chứ biết sao.

Ông ngoại con từng nói với mẹ là: "Tinh thần tự lập ngày nay không còn hợp nữa, mà phải biết cách nào để gia tăng số tiền mà cha mẹ đã trao cho mình mới là thành công". Thời buổi bây giờ mình không làm được gì nếu trong tay không có vốn. Chủ nhật này ba con trở về rất có thể nhà mình sẽ có ông bà ngoại và dì Minh Thư lên chơi. Chắc vui lắm.

Đà Lạt 8-10-1973

Con của mẹ,
Mấy bữa nay bão ở Đà Nẵng, Qui Nhơn thổi tới nên mưa dầm và gió rít lạnh kinh khủng. Hôm bà nội lên chơi, mẹ chỉ mặc có bộ đồ mát mà không thấy lạnh. Mấy bữa nay mẹ phải mặc áo len của ba con ở trong, áo len mẹ ở ngoài mà vẫn lạnh. Tội nghiệp ba con, vậy mà sáng sớm đã phải đi dạy rồi.

Hôm ba đi Sàigòn về, mẹ được thật nhiều thơ của bà ngoại và các dì, cậu của con. Thật không gì vui bằng. Ai cũng có gởi lời thăm con hết, cả dì Ánh làm dâu phụ cho mẹ nữa. À hôm qua có bác Thêm, rể phụ lên chơi, mẹ đãi bác ấy chả giò. Bữa nay, bác ấy trở lại Sàigòn mang thơ về hai nhà nội và ngoại của con. Ba con nói sao mẹ viết thơ gì mà dài quá cho bà nội, bà ngoại đến bảy, tám trang giấy. Mẹ nói kỳ trước mẹ còn viết cho bà ngoại đến gần hai chục trang. Ba và bác Thêm lắc đầu. Mẹ cũng có ý muốn về Sàigòn sớm để chuẩn bị quần áo cho con vì mẹ không biết chừng nào sanh, mà mẹ thấy ba con ở lại một mình tội nghiệp quá, không ai lo cơm nước, săn sóc. Chắc hôm nào bớt bão, mẹ sẽ đi khám xem độ chừng nào sanh.

Cục cưng của mẹ lúc này đạp quá, coi chừng mẹ đánh đòn đó. Hôm đi mua rượu về ngâm thuốc của ông nội mua cho ba con, mẹ và ba giận nhau. Mẹ tức quá, mẹ khóc vì ba con hay nóng tánh, nên nói nặng. Mẹ tủi ghê đi, mẹ khóc nhiều, bỗng con trồi lên một cục thật to không biết phải là đầu con không? Bên trái bụng mẹ nhô lên thật cao, cái bụng mẹ méo xẹo, làm ba mẹ lo ghê. Có phải con đang bênh mẹ đó không? Hả cưng?

Ba đi dạy về rồi chở chị Tám đi chợ. Hôm nay bão, mẹ mới ở nhà đó. Mấy ngày khác, mẹ muốn ở nhà một mình để viết cho con ghê đi, mà ba không cho, ba sợ mẹ ở nhà một mình mẹ buồn.

Con thương, lúc này gia đình mình hạnh phúc lắm. Có lẽ lúc mọi lo âu, buồn bã lắng dịu rồi mình mới thấy nổi bật một thứ tình cảm mình đã có, nhưng trước kia bị những cảm xúc liên miên trấn áp. Cũng như những đêm nằm gác đầu lên tay ba con, nước mắt mẹ đầm đìa thấm ướt cả tay áo của ba. Mẹ buồn, mẹ lo. Nhưng bây giờ lại khác, mẹ thấy ngập tràn một thứ hạnh phúc vô bờ bến.

Nhiều khi mẹ cảm thấy mình muốn ngộp đi trong hạnh phúc đó. Mẹ thấy mẹ thật sung sướng trong tình yêu của ba con. Tim mẹ rung động, mẹ muốn khóc trong sự sung sướng đó. Mẹ hỏi sao không thấy ba con nói gì về thứ hạnh phúc mẹ cảm thấy. Ba nói vì ba đã cảm thấy từ lâu. Mẹ hỏi ba thương con không? Ba nói ba thương con lắm, tình thương đó chứng tỏ qua cử chỉ, đêm nào ba con cũng áp tay lên bụng mẹ để theo dõi từng cử động nhỏ của con.

Ôi đứa con mến yêu của mẹ đang thành hình! Mẹ mong con là một đứa con xinh xắn dễ yêu, ngoan ngoãn như lời cậu Lâm đã nói.

Đà Lạt 11-10-1973

Ngoan của mẹ,
Hồi tối mẹ và ba có gọi điện thoại về nói chuyện với ông bà ngoại. Bà ngoại vui lắm, cậu Việt, dì Mỹ, cậu Nam được thơ mẹ rồi, cả bà ngoại nữa. Dì Thu trách mẹ không viết thơ cho dì, mẹ nhờ ngoại nói mẹ trả lời không xuể. Ông ngoại bận quá không lên chơi được. Mẹ nói với bà ngoại trên này có bão, mưa hoài nên lạnh lắm. Ai ngờ sáng nay có nắng rồi.

Sáng hôm qua, mẹ đi khám bác sĩ Ngọc, bác Ngọc là vợ bác Kiệt, bạn của ba con. Mẹ quê quá vì mẹ nhớ lộn nên mẹ trả tiền bác sĩ thiếu một trăm, kỳ ghê. Bác sĩ nói con nằm thuận đầu xuống dưới. Thật mẹ ngu ghê vậy mà cứ tưởng đầu con phía trên. Bác sĩ nói mẹ bị gò là vì tử cung, hôm trước mẹ tưởng đầu của con. Hèn chi mấy bữa kia con cứ đạp lên ngực mẹ, mẹ lại tưởng con nhào lộn ở trong bụng chớ. Bác sĩ nói bụng mẹ không lớn, đo bụng xong bác sĩ nói bảy tháng như vậy là vừa, và mẹ không có triệu chứng gì là sanh sớm hết. Mẹ cân được 52 ký, mạch lên một phút 10/6. Kỳ này bác sĩ cho mẹ uống hai thứ thuốc Natisédine và Bétotal. Tác dụng cho tử cung và các bắp thịt bụng bớt co thắt và bồi bổ thai.

Tội nghiệp ba con, xe bị hư, trời mưa mà ba con phải đẩy, mình mẩy đầy đất xình. Ba con nhờ hai cậu sinh viên hay học sinh ngoài đường đẩy dùm, ai ngờ xe lọt luôn bánh sau xuống đường mương. Hai anh chàng cười rồi bỏ đi. Mẹ tức mình hết sức. Tinh thần của thanh niên ngày nay đấy ư? Mẹ thích con đi hướng đạo lắm, không hiểu lớn lên con có thích không chứ cậu Việt thì không chịu đi, mặc dù dì Quyên, bạn mẹ hết sức khuyên dụ. Mẹ không thích trẻ con chỉ biết đi chơi rong, đi xem chiếu bóng để giải trí. Ba con kéo xe lên không nổi, phải đến hãng sửa xe của dì Năm nhờ. Thật là phiền.

Đà Lạt 18-10-1973

Cưng của mẹ,
Con biết mẹ đang ngồi đâu viết cho con không? Mẹ đang ngồi nơi cửa sổ, nhìn ra cả một vườn hoa hồng chan hòa ánh nắng của mặt trời buổi sáng. Đẹp quá Ngoan ơi! Mẹ với ba đang ở nhà mới. Bây giờ không còn là 12 Nguyễn Đình Chiểu nữa, mà là số 4 Phan Chu Trinh. Căn phòng tuy nhỏ hơn căn nhà cũ, nhưng sạch sẽ, thoáng khí và... đẹp. Bên cạnh có một nhà bếp nhỏ. Ba mẹ cố tìm chỗ khác cũng vì con đó. Ba con nói con của ba phải được ở nơi nào có ánh mặt trời, có sân tráng xi măng cho con chạy chơi. Nhà cũ tuy cũng đẹp, nhưng chung quanh cây cối um tùm, nên ẩm và con đường vào nhà lầy lội quá. Bà chủ nhà cũ lúc đầu thì tử tế, nhưng khi mình đi thì lại ngược xuôi. Mẹ sợ ba con cãi nhau với bà nên mẹ phải thắp nhang cầu nguyện đó. Nhà mới này sẽ đón con của mẹ trong vòng tay trìu mến của ba mẹ. Con sẽ ở đây với ba mẹ đến bao lâu?

Đà Lạt 30-10-1973

Con thương,
Mấy bữa nay có cậu Việt con lên chơi, cậu mau lớn và cao ghê. Dì Mỹ có viết thơ cho mẹ có vẻ người lớn lắm, dì Mỹ thương mẹ và trông bồng cháu của dì lắm, cậu Nam cũng có gởi thơ nữa.

Có cả dì Tràng (con gọi bằng bà) và cậu Thành, bạn của cậu Việt lên chơi. Bà ngoại thương hai người nầy vì mồ côi như ngoại vậy. Ngoại gởi lên hai chục ngàn vừa vặn ba mẹ sắp hết tiền, hết gạo. Tuần trước mẹ cho chị Tám về nhà ở Củ Chi vài bữa, ai dè chị Tám đau nên ở cả tuần. Mẹ lại xách giỏ đi chợ, ba con làm tiếp việc nhà. Ba con đang nộp đơn thi vào cao học Quốc Gia Hành Chánh. Chị Tám lên hôm trước thì hôm sau nhà có khách, rốt cuộc ba con chẳng học hành gì được bao nhiêu, vì phải đưa mọi người đi chơi rồi lại tiếp chuyện. Lúc này mẹ cố gạt mọi lo lắng buồn phiền để luôn luôn có được bộ mặt vui vẻ. Từ hôm dọn nhà đến hôm cậu Việt lên trời nắng thật đẹp. Vừa có người Sàigòn lên trời mưa vì có bão ở đâu thổi tới. À! Hồi sáng mẹ có nhận được thơ của bà nội, bà nội biểu 10 tây ba con hãy về vì tháng xui, ba con phải đi thi ngày 6, thì làm sao về trễ như vậy được.

Đà Lạt 2-11-1973

Ngoan ơi,
Mẹ mệt mà mẹ vui lắm, từ sáng đến giờ mẹ dọn dẹp nhà cửa chẳng ngơi tay. Con biết tại sao không? Trưa nay ông bà ngoại và các dì cậu con lên chơi. Tối hôm qua, mẹ có nói chuyện điện thoại với bà ngoại. Bà ngoại mới tính sơ khởi mà có mười người lên, không biết còn ai nữa không? Ba mẹ định thứ bảy ba mẹ, bà Xuân Trang, cậu Việt, cậu Thành, chị Tám về Sàigòn, nhưng sáng hôm qua ba con điện thoại về nhà thì ông ngoại biểu đợi chủ nhật về luôn.

Cậu Nam con viết thơ hỏi mẹ con tên gì, cao hay nhỏ, con biết làm gì chưa? Cậu Việt kể cho mẹ nghe cậu Nam viết thơ mà không cho ai xem hết. Cậu ngồi ở bàn phấn bà ngoại có tấm kiếng trước mặt để không ai đến gần cậu. Cậu Việt bò lại mà cậu Nam cũng thấy nữa. Cậu Nam được bao nhiêu tuổi thì ba mẹ quen nhau được mấy năm.

Hồi ba mẹ gặp nhau lần đầu tại nhà thì bà ngoại đang trong thời gian đội khăn, mang vớ, mặc áo len vì mới sanh cậu Nam. Lúc đó, tội nghiệp bà ngoại lắm, bác sĩ phải mổ bụng bà để mang cậu ra vì cậu to quá, bác sĩ hút ba lần mà không được. Cậu Nam nặng bốn kí mấy. Lúc bà ngoại đang bị mổ, mẹ và ông ngoại lo ghê. Mẹ khóc, còn ông ngoại ngồi ôm đầu, mồ hôi nhỏ giọt.

Sáng hôm nay trời tuy không nắng nhiều, nhưng đẹp, hoa hồng nở rải rác vì qua mấy ngày mưa gió, ảnh hưởng của bão. Mẹ cứ mong cho hoa nở đẹp để bà ngoại con ngắm. Quýt hôm nay còn ít quá vì mấy hôm trước chị Tư quản gia hái cho mấy người quen của chị. Tuy nhiên chắc cậu Nam và dì Mỹ con cũng thích lắm vì có cam, hồng và ổi nữa, (Chỉ được ngắm, chứ không được ăn vì của chủ nhà).

Mẹ mong cho đường đi hôm nay được bình an suông sẻ, để gia đình lên đến nơi thật sớm và yên lành.

Sàigòn 15-11-1973

Cưng ơi, lúc này mẹ đang ở Sàigòn đây. Ba con thi xong lên Đà Lạt hôm Chủ nhật 11-11-1973. Từ hôm đó tới nay, mẹ cảm hoài vì thay đổi khí hậu.
Lúc ở Đà Lạt, mẹ khỏe còn về đây nóng nực mồ hôi ra đầm đìa. Bà ngoại con cũng đau nhiều, vậy mà rán dẫn mẹ đi hốt thuốc. Hốt thuốc chỗ này hay nhưng mắc ghê, ba thang thuốc hết 5,400 đồng. Mẹ uống hai thang rồi nên mới khỏe trong người, ngồi đây viết cho con đó.

Mẹ thấy ông ngoại lo cho ba con từng li từng tí, đôi khi mẹ mừng nhưng tủi, vì mẹ không được bên nội con lo như vậy. Cậu Công đã đặt nôi cho con dùm mẹ và cho dầu khuynh diệp. Hôm qua người ta mới chở nôi lại giao, trông hơi to nhưng như vậy con sẽ nằm được lâu trong đó và khỏi té lúc lớn hơn.

Hôm ba con đi, ông ngoại có dẫn mẹ đi bác sĩ, bạn của ông ngoại để thăm thai. Bác sĩ này là Giám Đốc bệnh viện Hùng Vương và cũng là bác sĩ của nhà bảo sanh Sùng Chính, lẫn Phúc Kiến. Ông khuyên mẹ sanh ở Hùng Vương vì nơi đây có đầy đủ dụng cụ y khoa, nhứt là nhà ông ở cạnh nhà thương. Mẹ không biết tính sao, ông ngoại khuyên nên nghe theo. Mẹ muốn làm khai sanh cho con vào đầu năm 1974 để con khỏi mất một tuổi khi đi học. Nếu sanh ở Hùng Vương thì không được để trễ quá mười ngày, vì ở đây họ làm hết thủ tục cho mình, rồi vô sổ hộ tịch luôn, có lẽ mẹ phải chọn nhà thương tư.

Lúc này con đạp mẹ ghê đó, nhiều khi mẹ ngồi khom xuống không được vì con chỏi chân lên.

Sàigòn 22-11-1973

Ông ngoại con vừa đi Nhật sáng nay, bà ngoại, dì Minh Thư, dì Thu và mẹ đưa ông ngoại lên phi trường. Khi ông ngoại về, không biết hôm đó mẹ sanh con chưa? Theo đúng ngày tháng bác sĩ tính thì đến 4-12 mẹ mới sanh. Mẹ vừa đi đến phường để lấy hôn thú sáng nay, ba mẹ phải lo vụ này ghê lắm đó. Ba con nói sợ không kịp làm khai sanh cho con, sau này lớn lên con không hiểu con buồn. Sở dĩ ba mẹ không làm hôn thú hồi mới cưới vì ba con định nếu xin được đi du học thì mẹ sẽ xin theo. Nếu có hôn thú, mẹ xin đi du học không được, vì họ sợ ba mẹ ở luôn.

Hôm nọ cô Hai và bà nội đến thăm ngoại và mẹ. Tội nghiệp bà nội con trời mưa bão mà cũng rán lại. Cô Bảy cũng có đến rước mẹ về chơi hai lần, lần sau mẹ đau nên mệt, nhưng cũng rán đi vì có bà Ba, em của bà nội con ở Bạc Liêu lên chơi. Ngoan ơi, chắc vài hôm nữa ba con về rồi, vậy mẹ bớt lo. Tội nghiệp ba con hôm qua điện thoại về chúc ông ngoại đi bình yên. Ba con nghe mẹ uống thuốc bắc thì lo sợ rối rít, cứ sợ con sẽ đen. Mẹ nói không lẽ đau nhiều rồi cứ rán chịu hay sao. Mẹ có hỏi ông thầy thuốc thì ổng nói con sẽ trắng như Tây, đẹp lắm, không đen đâu.

Con không biết mẹ đang nói chuyện với con hay sao mà con đạp mẹ quá chừng vậy. Bà ngoại hay xoa bụng mẹ và để tay xem con có đạp không. Bà ngoại thương con lắm đấy. "Cháu bà nội, tội bà ngoại mà lị". Người ta còn nói "Cháu ngoại thương dại, thương dột, cháu nội không vội gì thương". Thôi chóng ngoan nhé, rán chờ ba con ít ngày ba con sẽ về ngủ với mẹ con mình, rồi tha hồ mà đạp tay đạp mũi của ba con.XÂY TỔ ẤM
Sàigòn 4-12-1973

Hôm qua mẹ và ba về thăm nội. Bà nội nói nằm chiêm bao thấy một thằng bé ngồi ỉa một cục cứt dài, nội thấy chim nó nữa. Nội mới hỏi: "Con ai mà ỉa tùm lum tùm la vậy cà". Có tiếng người trả lời mà không biết ai: "Con thằng Liêm chớ con ai" (Liêm là tên ở nhà của ba đó). Bà nội nói vậy chắc mẹ đẻ con trai và nếu vậy là con của "Bà". Mẹ nghe nói con của các "Bà" thì khó nuôi. Ba trông con từ mấy bữa nay đó. Mẹ cũng đau bụng lâm râm vào buổi tối, chân tay nhức mỏi khó chịu, nhưng cũng nhờ uống thuốc bắc mấy bữa trước nên ngủ ngon và ít đi tiểu đêm như lúc trước. Mẹ trông cho mau sanh con nhưng nghĩ lúc đau bụng và lúc sanh mẹ sợ ghê. Đáng lẽ ông ngoại về hôm hai tây, nhưng máy bay cứ đổi hoài, chắc chiều nay ông ngoại mới về.

Hôm qua kho xăng Shell lại cháy làm cho xăng khan hiếm nữa. Bà nội dặn ba để dành xăng để đưa mẹ đi sanh. Hôm nay nghe nói đã bán xăng lại rồi, nhưng hạn chế.

Ngoan ơi, là con trai hay con gái gì mẹ cũng cưng hết miễn con ngoan ngoãn như tên của mẹ đặt riêng cho con là mẹ sung sướng rồi. Ba mẹ đặt tên con hồi mới lên Đà Lạt bằng cách viết nhiều tên rồi bắt thăm. Mẹ và ba định đặt lại cho hay hơn, nhưng cuối cùng cũng không tìm được tên nào. Ba con nói không nên đặt tên kêu quá, vì có người tên đẹp và kêu quá cũng không làm nên trò trống gì. Ba con muốn đặt tên thường thôi, nhưng có khi con lại học giỏi và làm nên sau này. Nếu là con trai, ba mẹ đặt Trần Phú Thịnh; còn con gái, tên Trần Huỳnh Mai Thanh.