6. Mừng Lễ Đản Sanh Đức Thầy năm 2000
Thứ Hai 3-1-2000
Hôm nay tôi điện thoại trực tiếp về Việt Nam lấy tin tức về ngày lễ đạo thì Trương Văn Đức, em của Trương Văn Thức, đã cho chúng tôi biết các chi tiết như sau.
Buổi lễ xem như tốt đẹp, vì đồng đạo treo được cờ đạo và ba băng biểu ngữ lớn, ghi các câu:
- Kính Mừng Đản Sanh Đức Huỳnh Giáo Chủ Năm Thứ 80
- Phật Giáo Hòa Hảo Bất Diệt
- Phật Giáo Hòa Hảo Muôn Năm – Đức Huỳnh Giáo Chủ Vạn Tuế.
Ông Bùi Văn Độ Đại diện Tổ Đình tiếp đón phái đoàn của đồng đạo. Bên chánh quyền nhượng bộ, và Ban Đại Diện quốc doanh không biểu lộ gì.
Lễ Đản Sanh của Đức Thầy vừa qua ước lượng có khoảng 30 ngàn người về dự lễ. Lần này, tất cả các phái đoàn từ xa đổ về đều bị chánh quyền địa phương chận lại ở tại các địa phương, không thể đến dự. Một số người e ngại không đến tham dự có thể vì sợ “i-hai-ka” (Y2K đọc theo âm Việt) sẽ làm rối loạn vi tính vào 0 giờ đúng vào đêm 24 rạng 25 ngày 1-1-2000.
Tàu của đồng đạo ở huyện Hồng Ngự tỉnh Đồng Tháp, chở lân mã, có biểu ngữ, có cờ, khi đi đến chợ Vàm gần Thánh Địa, thì bị cảnh sát giao thông đường thủy chận lại không cho đi.
Đoàn địa phương và một số xã lân cận thực hiện được ba biểu ngữ lớn và một số cờ đạo đem đến treo tại Tổ Đình. Khi đoàn băng cờ đến cổng Tổ Đình, công an huyện không dám chận lại, họ gọi công an giao thông yêu cầu xếp biểu ngữ lại cho gọn đừng để mất trật tự giao thông. Băng đơ rôn lớn mà cổng Tổ Đình nhỏ nên anh em đồng ý xếp lại. Khi đem qua hàng rào họ lại căng ra, trông rất rầm rộ. Công an lên tiếng yêu cầu làm lễ xong thì ra về. Cờ cắm lên cổng được nửa giờ, sau khi làm lễ xong, phái đoàn của đồng đạo ra về cũng mang cờ và biểu ngữ về theo.
4-1-2000
Đài Radio Người Việt Tự Do ở Melbourne có phỏng vấn tôi về tình hình Phật Giáo Hòa Hảo ở Việt Nam nhân ngày Lễ Đản Sanh Đức Thầy. Cuộc phỏng vấn do ký giả Đoàn Viết Trung thực hiện. Tôi trả lời qua điện thoại viễn liên như sau:
Trong những ngày qua, chúng tôi được biết sau ngày Đản Sanh của Đức Huỳnh Giáo Chủ, không khí tại Tổ Đình không còn căng thẳng như trước. Tín đồ có thể đến để lễ bái bình thường . Tuy nhiên, những người thuộc thành phần đòi hỏi tự do tôn giáo cho Phật Giáo Hòa Hảo thì đang bị công an theo dõi rất gắt.
Ông Bùi Văn Đương, phó Trưởng Ban Đại Diện Phật Giáo Hòa Hảo yêu cầu chánh quyền huyện Châu Phú, tỉnh An Giang, quản thúc ông Nguyễn Văn Long tại gia trong những ngày qua.
Ông Long là một trong những người đã ký tên trên Lời Kêu Gọi Thế Giới Giúp Đỡ Quyền Làm Người Và Tự Do Tôn Giáo Tại Việt Nam. Bản văn này đã được ký vào ngày 11 tháng 12 năm 1999 tại Thánh Địa Hòa Hảo, và ông Trương Văn Thức đã trao tận tay cho Dân biểu Mỹ Chris Smith, Chủ tịch Ủy ban về Quan hệ Quốc tế và Nhân quyền, vào ngày 18-12-1999 tại Sàigòn.
Đáp câu, Lý do tại sao chỉ có khoảng 50 ngàn người về dự lễ, tôi nói:
Số người về dự lễ Đản Sanh ít hơn ngày Đại Lễ 18 tháng 5, thật ra có nhiều lý do dễ hiểu:
a/ Thứ nhất là chánh quyền đã chận những người đi về Thánh Địa dự lễ ngay từng địa phương, nơi họ xuất phát ra đi. Những người đi dọc đường thì bị cảnh sát hỏi giấy phép và bị đuổi về.
b/ Tin tức tín đồ bị bắt bớ giam giữ bị truyền thanh, truyền hình An Giang bóp méo và loan truyền khắp nơi, gây hoang mang lo sợ cho người già và phụ nữ.
c/ Quan trọng nhất là việc kiểm soát hộ khẩu tại Thánh Địa. Người đến và người đi phải có giấy tạm trú và tạm vắng mặt. Vì thế, dù có về được Thánh Địa, sau khi lễ bái thì tín đồ phải trở về nhà ngay, chứ không dám ở lại như ngày Đại Lễ.
d/ Lý do cuối cùng không kém phần quan trọng, là các đài truyền thanh truyền hình tại Việt Nam đều có loan báo về nguy cơ con bọ i-hai-ka có thể làm rối loạn vi tính, nên cũng khiến một số người lo ngại đi ra đường. Ở Mỹ và Úc thì gọi là Y2K (wai-tu-kê).
5-1-2000 – Mồng Một Tết
Đêm qua Giao Thừa. Tài, Mai, Thịnh, Cường, và năm nay có thêm Tina, cùng cúng ông bà, Trời Phật vào 12 giờ khuya đêm giao thừa. Trước đó Tài gọi về Việt Nam chúc Tết. Mai nói với má chồng là, nếu bà mệt vì năm nay đã 86 tuổi, thì đám cưới xong, Thịnh và Tina sẽ về Việt Nam làm tiệc bên nhà ra mắt bà con vào tháng 1 năm 2001.
Sáng nay 10 giờ các con chúc Tết. Có thêm bạn gái của Cường. 11 giờ tất cả họp tại nhà mẹ để chúc Tết mẹ và dì Ba, bà con của mẹ từ Việt Nam qua.
Sau đó cả nhà đi ăn rồi đến Hội quán Phật Giáo Hòa Hảo chúc tết các niên trưởng. Anh Tài qua nhà bên cạnh hỏi xem họ có bán không để nới rộng Hội quán vì quan khách đồng đạo càng ngày càng đông, không đủ chỗ ngồi, lẫn chỗ đứng.
Đồng đạo Ẩn ở San Diego về dự đám tang bên nhà có mang qua biếu một video quay lễ Đản Sanh vừa qua ở Thánh Địa. Chương trình lễ tại Thánh Địa cũng hơi giống lễ Khai Đạo, nhưng đồng đạo ít hơn, một phần vì bị chận đường, một phần vì sợ con bọ năm 2000 gọi là “con bọ i-hai-ka.”
Trong buổi lễ, đặc biệt có sự biểu diễn của tín đồ ba thế hệ cầm 80 đóa hoa sen tượng trưng cho số tuổi của Đức Thầy lên xếp trước sân khấu. Hình ảnh Đức Thầy trong buổi lễ bị sửa computer hơi nhiều nên trông không giống lắm, trán quá cao và môi dầy lên.
Trong số người tham dự có đảng viên Mười Tôn, trưởng Ban đại diện quốc doanh, trông già và lom khom ốm yếu hơn cách đây bảy tháng.