Hội đồng Hợp tác Tôn giáo VN tại HK

30-12-97 (tức ngày mồng 1 tháng Chạp thiếu năm Đinh Sửu)

Hôm nay là ngày giỗ ba tôi. Ba tôi mất nhằm ngày 28-12-1989, và là ngày mồng một tháng chạp năm Kỷ Tỵ.

Sáng nay trên đường đi đến nhà mẹ lo đám giỗ, tôi nghe đài RFI (Radio France International) nói về tình hình tại Việt Nam, và về việc tướng Lê Khả Phiêu lên làm Tổng bí thư thay cho Đỗ Mười về hưu. Tôi cảm thấy buồn, nước mắt như cứ chực trào ra. Tôi thương đồng bào bên nhà, nhất là nông dân nghèo khó. Tôi có cảm giác nước nhà lại không yên ổn, khó lòng mà tiến bộ.

Mẹ đau nhiều vì dịch cúm, và tôi phải đưa bà đến ông anh họ để chích thuốc suyễn. Sau đám giỗ, tôi về nhà chưng hoa, trái cây trên bàn thờ, rồi cúng lạy cầu nguyện cho ba.

Tôi ngồi im lặng, tự hỏi mình phải làm gì? Câu trả lời duy nhất, là chỉ có con đường hoằng pháp qua ngòi bút của mình. Không ai có thể làm gì được khi tâm con người quá nhiều thù hận chồng chất, và si mê tham dục. Làm sao mà hòa hợp đoàn kết nổi khi bao nhiêu năm con người chỉ được đối xử bằng bất công, bạo lực, bằng uy lực của súng đạn và sự hận thù. Những người cầm quyền chỉ biết bảo vệ cho quyền lợi của mình và phe đảng, bằng sức mạnh và mưu toan, tranh chấp nhau thế lực, địa vị và tiền tài. Tôi cảm thấy bất lực trước sự khó khăn vô vàn.

Chú tôi nghe tôi nói qua điện thoại về nỗi lo âu của mình, và muốn biết thêm về tình hình trong nước. Chú gởi điện thư cho tôi bài nghiên cứu của Lê Trọng đăng trên tạp chí Cộng Sản số 16 tháng 8-1997. Đó là bài "Thực Tế Một Xã, suy ngẫm về sự đóng góp của Nông Dân”.

Ông Lê Trọng là phó giáo sư, phó tiến sĩ trường Đại học Kinh tế Quốc Dân. Ông cho biết, bình quân trên nhân khẩu nông nghiệp cả nước giảm, trong khi đó nhân khẩu và lao động nông nghiệp gia tăng chiếm 80% nhân khẩu và hơn 75% lao động cả nước. Nhiều nông dân đang chuyển nghề.

Đặc biệt vùng Đồng bằng sông Hồng đất hẹp người đông, nhân khẩu chỉ có trên 500 m2 ruộng. Công nhân thêm nghề phụ về đêm, làm mây đan xuất khẩu. Một giờ chỉ được 200 đồng, làm từ 7 giờ cho đến 10 giờ, và chỉ có việc cho 15 ngày. Tức mỗi ngày làm được 27 xu tiền Mỹ, bằng giá một tờ báo Việt Nam hàng ngày nơi vùng tôi ở. Nhiều người chuyển sang làm nghề khâu nón, trồng tỉa, nuôi rắn, ba ba, nuôi cá lồng bên bờ sông Đùn, nhưng đã thất bại.

Mỗi tháng nông dân tại đây mỗi người sản xuất được 19 ký thóc, bán được 28.000 tức 2,5 mỹ kim. Một năm được khoảng 30 mỹ kim.

Mỗi sào ruộng họ phải nộp hai vụ mùa trong năm là 176 ký thóc. Một số người đắp bùn lên ven bờ sông bờ ngòi, tạo thêm một hai thước đất cũng bị đánh thuế, hoặc tát nước ở sông hay ao chuôm của họ. Xã gọi đó là thu "nước tạo nguồn".

Ngoài ra dân phải đóng tiền xây cột điện, và tiền tiêu điện, đóng góp bê tông làm đường điện xã, tiền sửa chữa trường học, tiền viện phí khi đau ốm.

Nếu ai không có tiền thì đau không dám đến bệnh viện. Không có tiền đóng góp những khoản trên thì coi như nợ sản phẩm, và xã rút bớt phần ruộng. Một số xã lập ban thu hồi sản phẩm đến tận nhà xúc thóc, bắt lợn, lấy đồ.

Học sinh trong xã cấp I thi lên cấp II phải nộp 15.000 đồng cho tiền giấy và tiền giáo viên coi thi. Học sinh thi hết cấp thì nộp 8.000 đồng.

Ông Lê Trọng cho biết, miền Bắc khi mất mùa thường bị "đói giáp hạt”. Năm 1996, do thiên tai dồn dập tại miền Bắc, Trung và Tây Nguyên, nên vụ mùa bị thất thu. Vụ đói giáp hạt vào đầu năm này đã diễn ra tại 21 tỉnh, và có 4 triệu người thiếu gạo, đói, nhà nước phải cứu trợ.

Ông Trọng đưa kiến nghị, thứ nhất là trung ương phải thanh tra và có giải pháp quyết liệt triệt để. Điều thứ nhì, căn cứ trên Luật Đất đai 1993 của Quốc hội, và Nghị định 64 CP ngày 27-9-1993 của chính phủ, ông đề nghị Quốc hội và chính phủ có biện pháp kịp thời xử lý nghiêm các vụ vi phạm Điều 54 của Luật Đất đai.

Ông Trọng phát biểu về hành vi tham nhũng ở một số địa phương là "lấy đất đai của nông dân để bóc lột nhân dân”.

20-1-98 - 9:15 giờ sáng

Cuối tuần rồi, Tài đi họp Đại hội PGHH, còn tôi ở nhà vừa đi các vườn cây so giá cả, lựa mua, hướng dẫn cho ông Mễ làm vườn đi chở, xem họ làm cổng, trồng cây; vừa làm thức ăn khoản đãi các đồng đạo từ xa về. Việc trong việc ngoài. Có khi sáng tôi định lạy Phật, thì bước xuống nhà thấy bề bộn đủ thứ, thế là lo xếp dọn, rửa chén dĩa, giặt áo quần, hoặc chùi nhà tắm. Lúc sửa soạn khoác áo tràng để cúng thì đã trưa. Lúc mở máy điện toán ra định viết, thì Nguyễn Đình Thắng gọi, lại phải lục thư từ đồng đạo từ Việt Nam ra để Thắng biết chi tiết làm hồ sơ cho họ qua Mỹ.

Có lẽ tôi phải đổi tên Nguyễn Thị Chong Chóng thành Nguyễn Thị Lu Bu. Hôm nay thì tôi không thèm viết trong máy điện toán nữa, vì hôm qua khi nhìn hai ông Mễ làm vườn trồng cây quanh hòn non bộ, thấy họ tỉ mỉ khéo léo kiên nhẫn, tôi lại cảm hứng muốn ghi xuống hình ảnh linh động của họ. Khi mang máy xuống phải đặt ở phòng ăn vì nơi đây mới có bàn. Lấy máy ra, gắn điện, mở hồ sơ Lên Đường 5 rồi viết, thì cảm hứng đã đi đâu mất. Tôi lại viết về một vấn đề khác. Chỉ được mười dòng thì Thắng gọi về bài phỏng vấn tôi gởi Thắng, chỉ đọc được mà dùng không được, Thắng nhờ tôi đổi dạng chữ VIQR Internet và gởi lại. Thế là tôi phải bỏ nhật ký đang viết nửa chừng. Sau đó một trăm thứ việc khác lại đến, đoạn nhật ký viết trên máy điện toán nửa chừng này xem như sẽ bị tôi xóa.

Hôm chiều chủ nhật, thầy Thích Minh Dung, Hội đồng chỉ đạo của HĐHTTG giao cho thủ quỹ Tài lo thức ăn cho tiệc tất niên. Thế là vợ thủ quỹ đành phải đi đặt thức ăn ở tiệm Hòa Bình Sandwich, ba món ăn, cà ri, súp măng cua và cơm chiên. Họ nói, vì lo thức ăn cho các đoàn đi bộ giúp nạn nhân bão Linda ở Việt Nam nên họ bận lắm. Vì thế món súp trông có măng tây đẹp đẽ lại mặn lè, có lẽ họ bỏ muối lại tưởng bỏ bột ngọt hoặc đường. Còn bốn món đặt ở Mỹ Lệ gần hội quán thì cũng chẳng ngon gì. Món gỏi thường khi họ làm ngó sen, nay bào củ cải cà rốt; hủ tiếu xào đầy dầu mỡ; bò kho chay toàn củ cải trắng; chỉ có bánh bèo là tạm được. Nhờ buổi họp cuối năm khá dài, nên các thành viên và các vị cố vấn cũng như cử tọa đều đói, và ăn ngon lành.

Linh mục Trần Công Nghị thông báo đã làm xong trang nhà của Liên Tôn trên mạng lưới điện toán; địa chỉ http://lienton.org. Nếu muốn xem trang nhà của các tôn giáo khác, chỉ cần đánh thêm: phatgiao, phatgiaohh, caodai, conggiao, hoặc tinlanh.

Linh mục gọi Hội quán PGHH là "Mái Ấm Gia Đình." Linh mục tóm tắt tình trạng Giáo hội Công giáo bên quê nhà. Linh mục nói, cộng sản một đàng tuyên bố là người Việt Nam có quyền có hai quốc tịch và xin visa dễ, trong khi đó lại làm khó không cho cha Nghi và cha Nẫm đi họp ở Vatican.

Thượng tọa Minh Dung cho biết vừa liên lạc về Việt Nam thì được tin ngày 9-12-97, cộng sản yêu cầu Hòa thượng Huyền Quang dù mãn hạn tù cũng nên ở lại luôn, về làm gì, già cả rồi. Họ mời thầy đi tham quan ở Hà nội. Thầy nói từ 75 đến giờ, chính phủ đã làm gì cho dân, đã không đủ ăn đủ mặc, thầy đâu có lòng dạ đi chơi, và Hà nội có gì để thầy xem. Thầy Huyền Quang đã bị cộng sản kềm chế quản thúc tại một vùng hoang vu ở Quảng Ngãi.

Sau khi trình bày về việc cộng sản nhất quyết triệt hạ các sinh hoạt của Phật giáo Hòa Hảo trong nước từ 1975 đến nay, giáo sư Nguyễn Thành Long trình bày về âm mưu chia rẽ Giáo hội PGHH tại hải ngoại, nhằm làm suy giảm tiềm lực của tín đồ tại đây, để thay vì Giáo hội yểm trợ bên quê nhà hay phát triển việc truyền bá giáo lý, thì nay phải đương đầu với các mầm mống đánh phá gây chia rẽ khắp nơi. Hầu như tại các địa phương có ban Trị sự PGHH đều mọc lên một Giáo hội thứ hai, hoặc biến thành hai Giáo hội, rồi mặc tình phổ biến thơ nặc danh, gây hoang mang xấu hổ cho tín đồ thuần thành của đạo.

Tuy nhiên tại một vài địa phương nhất là quận Cam, vì Ban Trị sự PGHH Nam Cali đã sinh hoạt liên tục từ năm 1978, nên đã được các Hội đoàn, Đoàn thể Quốc gia, Tôn giáo bạn, cũng như giới truyền thông báo chí hỗ trợ mạnh mẽ.

Theo hiền tài Nguyễn Văn Chính, quyền khâm châu đạo California, Tòa thánh Tây Ninh thì trước kia tổ chức Tòa thánh có năm cấp, nay chỉ còn lại cấp địa phương, và cấp cai quản Thánh thất. Họ gọi là Cao Đài Tây Ninh, xem như một chi phái, bỏ chữ Tòa thánh. Họ ép Hội đồng Chưởng quản ra Hiến chương và dẹp cơ bút. Trước kia, Hiệp Thiên đài và Cửu Trùng đài ra Hiến chương (1965), và chức sắc do Tiên phong. Bây giờ chức sắc trở nên Thế phong, vì cộng sản đề xướng, tiến phong.

Ông Bùi Đắc Chương tiếp lời, là họ sẽ biến Cao Đài thành Thế đạo, như một tổ chức hay đảng phái, vì không còn cơ bút. Họ triệt tiêu dần, những người cao đồ chết sẽ không còn người thay thế. Ông nói với quý vị lãnh đạo tinh thần có mặt: “Một con ngựa đau cả tàu không ăn cỏ”.

Luật sư Phổ, chủ tịch cộng đồng Công giáo Việt Nam tại quận Cam, cho biết về tin đức Giáo hoàng John Paul II đã chỉ định tấn phong thêm 22 vị Tổng Giám mục (Archbishop) lên chức vụ Hồng y (Cardinal), trong đó có hai vị được giấu tên, từ Việt Nam và Trung quốc, vì sợ họ bị cộng sản hãm hại.

Hiện nay có tất cả 168 vị Hồng y, trong đó có 14 vị từ Hoa kỳ và Gia nã đại có quyền bỏ phiếu vì họ dưới 79 tuổi. Người Ý có được 23 Hồng y, họ có hy vọng được bầu sau đức Giáo hoàng người Ba lan hiện tại. Ngày 21 tháng 2, 1998, tên của hai vị Hồng y Á Đông sẽ được công bố.

Luật sư Phổ mời các thành viên tham dự lễ khai mạc Toàn Xá 200 năm Đức Mẹ hiện ra ở La Vang Quảng Trị. Ông kể, năm 1798, một số giáo dân chạy vào rừng trốn vì bị đàn áp dưới đời vua Cảnh Thịnh, thì Đức Mẹ hiện ra an ủi. Từ đó họ lập đền thờ. Trước 1975, Hội đồng Giám mục Việt Nam xem nơi đây là một thánh địa, và được Tòa thánh La mã công nhận.

Năm nay, nhân ngày kỷ niệm này, Tòa Thánh ban ân toàn xá cho những giáo dân tham dự buổi lễ và đọc kinh, cũng như thực hiện một số điều kiện khác, như hãm mình chẳng hạn.

Tại Việt Nam, buổi lễ đã được khai mạc, tại Hoa kỳ, buổi lễ vào ngày 22-2-98 ở Anaheim, được đức Tổng giám mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận, phó chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh Công lý và Hòa bình chủ tế.

Trước khi bước qua phần tiệc tất niên, cùng với các vị trưởng lão và thanh niên PGHH, nhân sĩ Lê Thức đọc Bản Lên Tiếng của Hội Đồng xác nhận đã sinh hoạt với Giáo hội PGHH Nam Cali từ năm 1978 đến nay, và Giáo hội này là thành viên duy nhất của Hội đồng Hợp tác Tôn giáo Việt Nam tại Hoa kỳ.

Trưa hôm qua, sau khi gởi fax bản tin cho các báo xong, tôi quay qua lau chùi bếp núc, giặt giũ quần áo, khăn trải giường... để chuẩn bị ăn Tết. Trên truyền hình chiếu cảnh Fidel Castro đọc diễn văn trong khi Đức Giáo hoàng John Paul II ngồi trong một chiếc ghế đặt cạnh bục thuyết trình. Trông ngài ngồi phơi nắng thật tội nghiệp, hai bàn tay đan lại, ngón giữa run run, mặt đỏ bừng vì nắng nóng xứ Cuba.

Fidel Castro mặc đồ vét trông đỡ dữ dằn. Sau khi đọc xong, ông xuống bắt tay Đức Giáo hoàng. Tiếp theo, Đức Giáo hoàng chậm rãi đọc diễn văn, bài đã được ông duyệt cách đây một tháng. Theo tạp chí Time thì bài diễn văn được sửa đi sửa lại nhiều lần. Tuy nhiên, Đức Giáo hoàng vẫn giữ ý chánh trong việc kêu gọi lòng tin.

Hình trên báo L.A. Times hôm nay chiếm gần nửa trang nhất, là Fidel Castro đưa tay mời Đức Giáo hoàng ngồi. Đức Giáo hoàng mặc áo choàng trắng, cổ đeo giây thánh giá vàng, đầu đội nón trắng nhỏ che chỗ hói, tóc bạc trắng, trên vai có một tấm choàng dài thêu phù hiệu bông lúa bằng chỉ vàng, và viền tua vàng thòng xuống khỏi đầu gối phải. Ảnh chụp Đức Giáo hoàng lưng hơi khòm xuống trong tư thế chuẩn bị ngồi.

Bên phải tấm ảnh lịch sử đó, là tựa hai cột: "Clinton Denies Wrongdoing in New Sex Scandal" (Clinton chối không có làm bậy trong xì căng đan sex mới). Ảnh Clinton trên đài PBS đang mở miệng nói, tóc bạc xám, mũi nhọn dài, hai mắt có bọc thịt cũng chảy xệ xuống. Bên dưới là hình cô Monica Lewinsky cười toe toét.

22-1-98 - 7:30 giờ sáng

Cây mai mẹ cho tôi lúc bán nhà sau khi ba mất năm 1989 đã bắt đầu nở hoa. Tôi gọi hoa này là cherry blossom, trong khi ông Rod, chủ vườn cây gọi nó là Mickey mouse. Có lẽ khi hoa già có cánh đỏ và có hạt đen trông giống chú chuột Mickey của Disneyland đội chiếc nón chăng.

Dọc theo vách tường ngăn ngang nhà tôi với các dãy chung cư, tôi đã trồng một hàng dừa, ở giữa là cây king palm (dịch tạm là "dừa vua"), vì nó lớn và cao hơn các cây queen palm (hay "dừa hoàng hậu") trồng hai bên.

Hàng hiên của tôi còn thiếu bàn thông thiên. Bàn thông thiên cũ hơi nhỏ và bắt đầu tróc sơn nên Tài không chịu gắn lên.

Trên bàn trước mặt tôi là một gói giấy đỏ cột túm lên trong đó có trà mứt Bảo Hiên Rồng vàng. Bên mặt trước lò sưởi là cặp cúc đại đóa. Các trái bưởi màu vàng đầu hơi nhọn giống bưởi Biên Hòa được cất vào kho dưới cầu thang. Tất cả những thứ đó đều của chị Hai, chị chồng tôi, mang đến cúng ông bà, đúng hơn là ba chồng tôi. Tôi quên nói đến hộp mứt thèo lèo đã mở ra cúng rồi, vì hôm qua là ngày 23 tháng chạp, đưa ông Táo về trời.

Tết Mậu Dần sắp đến. Mỗi năm mừng Tết tôi không thấy mình già yếu đi, chỉ trừ năm nay. Tối qua, khi nằm nghỉ ngơi sau khi rửa chén bát dọn dẹp, tôi ngủ quên mất, không kịp đánh răng rửa mặt thoa kem thay đồ ngủ.

Những năm vừa qua, dù có bận rộn đến đâu, tôi cũng có thì giờ làm mọi thứ lĩnh kĩnh đó xong, khoác áo tràng vào cúng lạy, viết lách hay đọc kinh sách đến khuya. Những thời gian gần đây, xong việc tôi hay nằm nghỉ một chút, rồi mới trỗi dậy đi cúng lạy, đôi khi ngủ quên một chút. Tôi đã già hay sự suy tư lo lắng khiến sức tôi suy yếu?

Tối thứ ba, sau khi Tài đi làm về, chúng tôi vội vàng ăn cơm, rồi đi họp. Cậu Sáu Nguyên nhất định làm xe hoa để đi diễn hành. Cậu nói đã từng thức trắng đêm không ngủ để làm xe hoa, cộ đèn cho ngày Đại Lễ hồi còn trẻ ở Việt Nam.

Tôi bảo, “Cháu chỉ sợ cậu đau”. Cậu nói, “Không đau, đã làm là không đau”. Tôi nghĩ đó là do ý chí của cậu điều khiển. Cậu hăng say vẽ lên bảng. Cậu làm luôn bốn mặt, có ảnh của Đức Thầy. Hai bên xe hoa có treo hình rồng do Phạm Hoàng, chồng của Trang, tô vẽ.

Theo đài phát thanh VNCR vào sáng nay, cô Monica Lewinsky tâm sự với bạn là Linda Tripp rằng, cô bị luật sư của Bill Clinton bắt phải giấu chuyện liên hệ tình dục với Tổng thống. Linda Tripp đã thâu băng lại, và nay luật sư của cô Paula Jones muốn đưa vụ này ra làm bằng chứng trong vụ kiện ông Clinton tấn ông tình dục thân chủ của ông nhiều năm về trước.

Cô Monica Lewinsky tóc đen dài, mặc áo đen, đeo hạt trai trắng, nụ cười rất cởi mở. Trước kia cô làm tập sự trong Tòa Bạch ốc của Tổng thống Bill Clinton, và nay thì làm cho Ngũ giác đài. Cô 24 tuổi.

Nơi trang trong của L.A. Times có hình Bill Clinton cúi xuống ôm con chó Buddy trước khi Jim Lehrer phỏng vấn. Luật sư của Monica Lewinsky cho rằng cô chỉ là một nạn nhân. Mấy tuần nay, khi vào làm Ngũ giác đài, cô được cận vệ canh chừng. Lương cô là 33.000 mỹ kim một năm. Từ một cô sinh viên tập sự và nhân viên bình thường, đùng một cái, hình ảnh và tên tuổi cô lên khắp nơi trên hệ thống truyền hình và mạng điện toán thế giới. Hãng thông tấn Reuters cho biết cô từng tặng quà cho Tổng thống Bill Clinton nhiều lần, và đem cà phê cho ông uống trong Tòa Bạch ốc.

L.A. Times đăng rất nhiều trang về vụ xì căng đan thứ năm này của Bill Clinton. Họ chuẩn bị đầy đủ các chi tiết về cô Monica Lewinsky, từ gia đình, học vấn, các thói quen, ai giới thiệu vào làm Ngũ giác đài vân vân... Có một bài riêng về vụ Monica Lewinsky thăm viếng Tòa Bạch ốc sau khi thực tập tại đó nữa. Công tố viên độc lập Kenneth Starr đã xin lệnh tòa án để công bố lịch trình khách thăm, cho thấy, Monica Lewinsky thường hay nhờ bí thư của Bill Clinton, bà Betty Currie, cho vào. Còn ông Vernon Jordan, bạn của ông Bill Clinton, thì lo tìm việc làm cho cô Monica Lewinsky.

Cạnh các bài báo này, còn có hình một phụ nữ khác là cô Kathleen Willey, người được mô tả là được Bill Clinton mến yêu đậm đà.

Còn nhiều chuyện là lạ khác nữa trong những ngày đầu năm 1998, nào là cái mũi của Michael Jackson bị hỏng vì sửa nhiều lần quá, anh ca sĩ này còn có thêm đứa con thứ nhì nhờ thụ thai nhân tạo với cô y tá săn sóc cho anh sau những năm nằm máy điện tử cho thay hình đổi dạng đen thành trắng.

Thêm chuyện dịch cúm gà ở Hong Kong khiến chính phủ phải giết trên một triệu con gà, và các nhà sư Tàu phải làm lễ cầu siêu sám hối tội sát sanh. Gà chôn trong bọc ny lông bị chim diều, chó mèo rỉa ăn, nay thì vi trùng cúm tràn lan. Nghe bản tin nói có qua đến Việt Nam rồi, vì Việt Nam cũng mua gà của Trung quốc để ăn. Số lượng gà Trung quốc hàng năm bán cho Hong kong giờ không biết bán cho ai. Dân Đài Loan thích lắm vì bán được nhiều gà.

Gần đây nhất là chuyện một khoa học gia Mỹ tuyên bố "mỗi năm sẽ chế tạo bằng vô tính ra 500 người”. Nếu chính phủ Hoa kỳ không cho thì ông sẽ sang nước khác chế. Khối Liên hiệp Âu châu chống, chỉ có Anh và Đức là thuận mà thôi.

Hôm nay, nơi trang Orange County của báo L.A. Times có một bài nói về cộng đồng Việt Nam, do cô Tini Trần viết. Bài báo có tựa đề: “Power Play Grips Vietnamese Groups" (Trò chơi quyền lực khiến các phe nhóm Việt Nam buồn phiền).

Tôi đọc xong có cảm tưởng như đây là một bài báo của báo Việt Nam chứ không phải của báo Mỹ. Nếu người Mỹ viết về cộng đồng Việt nam thì chỉ viết một cách đứng ngoài, như người nghe, nhìn, quan sát, phỏng vấn; hơn là một người đang dính vào các sinh hoạt cộng đồng đó, và các chi tiết thì y chang như các bài báo Việt ngữ, hoặc lời đồn nghe người này người kia kể lại. Chung quanh câu chuyện bầu cử cộng đồng, Liên danh 2 đắc cử với số phiếu trên 5000.

Cô ký giả có phỏng vấn ông Đỗ Ngọc Yến, tổng giám đốc báo Người Việt. Ông cho rằng: “Hy vọng tình trạng lộn xộn này sẽ đẩy mạnh tổ chức cộng đồng hơn. Ông cựu chủ tịch đã hướng dẫn cộng đồng trải qua một thời gian trước và sau cấm vận rất tốt, nhưng bây giờ đến lúc thay đổi. Ông ta cần tôn trọng ý muốn của đa số.”

Ông Vũ Quang Ninh, giám đốc đài Little Saigon, nói rằng sự chia đôi lãnh đạo đã phân đôi cộng đồng, và ông rất lấy làm xấu hổ về việc này.

Bác Trần Đức Thanh Phong, bạn của ba, nói đây là một chuyện đáng buồn. Những việc “đánh nhau” đã làm đau cộng đồng. Làm đau hơn nữa cho giới trẻ khiến họ hoang mang. Họ thấy việc xảy ra chẳng có ý nghĩa gì cả. Họ nhìn chúng tôi và bảo: "Hãy xem những người lớn tuổi. Họ chống đối nhau vì những việc nhỏ nhặt".

24-1-98 - 10:00 giờ khuya

Trong khi ở Việt Nam, cộng sản cấm không cho hai vị Giám mục đi tham dự cuộc họp Hội đồng Giám mục Á châu tại Vatican trong tháng 4 và tháng 5 tới, thì đức Giáo hoàng đang tiếp tục cuộc viếng thăm những người bị bệnh AIDS tại Cuba.

Theo Thánh bộ Truyền giáo (FIDES) thuộc Tòa thánh Vatican, hàng Giám mục Việt Nam đã chọn hai vị đại diện dự Hội nghị là đức Giám mục địa phận Sàigòn Nicolas Huỳnh Văn Nghi và phụ tá Giám mục địa phận Mỹ tho Jean Baptiste Phạm Minh Mẫn.

Đức Giám mục Huỳnh Văn Nghi đã được Tòa thánh cử lên thay thế khi đức Giám mục Nguyễn Văn Bình qua đời. Tuy nhiên, đến nay chính quyền Hà nội vẫn không công nhận và ngăn không cho ngài thụ chức chính thức.

Theo báo Người Việt ngày 14-1-98, thì hiện nay Giáo hội Công giáo Việt Nam có khoảng 7 triệu tín đồ, 1800 linh mục và khoảng 10000 nữ tu (tin AFP).

Từ hôm qua đến hôm nay tin tức về tổng thống Clinton hầu như được mọi người theo dõi như hôm công nương Diana chết. Cô Diana thì làm mờ đám tang của Mẹ Teresa; còn ông Clinton thì làm mờ đức Giáo hoàng đang được mọi giới chú tâm xem Fidel Castro đối xử với vị giáo chủ của Ky-tô giáo như thế nào, và Ngài có truyền đạt được đức tin đến quốc gia theo chủ nghĩa vô thần này hay không. Nhưng câu chuyện quan trọng đó không được người ta chú ý bằng chuyệm xì-căng-đan của vị tổng thống Hoa kỳ. Tin của Clinton và Monica chỉ có thể bị cạnh tranh bởi cuộc đấu Super Bowl của football, môn thể thao ưa chuộng nhất của dân Mỹ. Báo chí ước lượng có đến 134 triệu người sẽ xem Super Bowl trên truyền hình. Ngày mai Tài sẽ không đi ăn tiệc của hội Đà lạt, còn Thịnh thì ở nhà nướng thịt ngoài sân xem football với bạn bè.

Trên đài CNN và các đài khác tối nay đều chiếu đi chiếu lại một đoạn lúc Clinton ra tranh cử năm 1996, có Monica đội mũ dạ đen ôm chầm lấy rất tình tứ. Các phóng viên và xướng ngôn viên bình luận đủ thứ, còn chia phe ra cãi nhau về ông ta. Có bình luận gia cho rằng Clinton có thể sẽ từ chức.

26-1-97 - 12:15 giờ trưa

Ánh nắng mong manh xua đuổi sương mù dày đặc buổi đầu xuân. Mấy tàu lá dừa đong đưa trước gió hiu hắt. Một cây dừa hoàng hậu bị úa lá, có lẽ vì Tài sợ cây mới trồng bị chết nên tưới nước hơi nhiều.

Từ chiếc bao lơn vuông có lan can trắng nhìn xuống hòn non bộ phía trái, và khu vườn hoa bên phải có cả phông tên phun nước, trông vườn sau có vẻ đồ sộ quá. Phạm Hùng, hay thi sĩ Phạm Vũ, đã biến nhà tôi thành khang trang hẳn, với công trình thiết kế và trang trí vườn hoa của anh.

Tôi đang chuẩn bị một ít thức ăn nấu sẵn, hai hộp thịt kho trứng và cá thu kho, để mang đến cho mẹ cúng đưa ông bà sau Tết. Ngày mai, mẹ sẽ rước ông bà bằng thức ăn chay.

Người chị dâu họ của tôi khác tôn giáo, thấy chúng tôi cúng kiến, bà hỏi tôi có tin là người chết ăn hay không? Tôi bảo cúng ông bà tổ tiên là tục lệ cổ truyền của văn hóa Việt Nam, nhằm nhắc nhở cho con cháu trong gia đình nhớ đến công ơn của tổ tiên và các đấng sinh thành, cũng như tạo cơ hội cho người thân trong gia đình tụ họp lại, nối kết tình thân tộc và nhớ đến cội nguồn. Thật ra, các món ăn nấu nướng chỉ là các món thuần túy với hương vị quen thuộc, theo truyền thống nghi thức, và cũng có khi là món ăn người nấu nghĩ là ngon lành muốn dâng lên cho bậc tôn kính dù đã khuất bóng, chứ không phải vấn đề người quá cố có thích hay không.

Hôm qua, chúng tôi lên thiền viện Bảo Pháp ở Azusa tham dự lễ mười năm thành lập chùa Diệu Pháp và lễ an vị Tôn Tượng Quan Thế Âm Lộ Thiên. Tiếng tụng kinh vang lên cả vùng núi đồi, nghe thật trầm bổng ấm cúng. Tôi được biết, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất / Viện Hóa Đạo II, đã chọn nơi này định thành lập Viện Đại học Phật giáo. Đó là một điều đáng mừng cho giới Phật tử muốn tìm học về Phật Pháp, nhất là giới trẻ.

1:30 giờ trưa

Trang, con gái nuôi, vừa gọi tôi. Hai mẹ con tôi đều đau hết. Tôi bắt đầu khan tiếng và ho lai rai. Năm nay người ta bị cảm cúm quá nhiều. Các phòng mạch bác sĩ và nhà thuốc tây đầy ắp người. Thuốc ở các kệ tiệm Save-on, hay chợ Lucky, chợ Von’s, Ralph... đều trống về buổi chiều, vì nhân viên không sắp hàng lên kịp.

Sáng thứ bảy, chúng tôi đi dự đám tang của chú Ba Ý, người Bạc Liêu, bạn của gia đình chồng tôi. Nguyên khu nhà quàn Peek Family giờ đây dành cho người Việt Nam, có cả một phòng lớn như nhà nguyện, bốn phòng lớn khác, và một số phòng nhỏ đã đầy ắp người quá cố.

Anh nhân viên Việt Nam lo thủ tục cho tôi biết:

"Người ta chết nhiều nhất là từ tháng 10, 11, 12 và tháng 1, vào mùa lạnh, cùng các tháng hè lúc nóng nhất. Phần nhiều là người già bị cảm cúm nặng. Không phải chỉ có người Việt chết, mà phía nhà quàn bên kia có đến 30 nhân viên lo cho Mỹ và Mễ chết cũng không xuể. Bên này thì có ba người Việt Nam mới mất đang chờ phòng đây chị”.

Theo anh, thì giá đất ở nghĩa địa gần bờ rào rẻ hơn, càng gần hồ phun nước ở giữa thì đắt nhất, trên ba ngàn, giá chót hết là trên một ngàn.

Bây giờ việc mua đất có vẻ quen thuộc, chứ năm 1980, khi chúng tôi ở Long Beach, một anh bán đất nghĩa trang đến nhà mời bị Tài "dũa" cho một trận rồi đuổi đi mất.

12:00 giờ khuya

Nhìn và biết cái đau của người khác không thể nào cảm nhận một cách rõ rệt bằng cái đau của chính mình. Tối nay tôi không thể thắp nhang đèn khi cúng, vì bị khó thở quá. Hôm qua tôi ho và sặc nhiều lần, gần ngộp thở. Nhất là tôi đóng kín cửa vì muốn được yên lặng hoàn toàn.

Tuy nhiên lúc nãy khi đưa Hoàng và Trang đến Hội quán nhìn sự làm việc của cậu Sáu Nguyên, tôi nhận thấy những gì mình đã phục vụ cho đạo không bằng móng tay của cậu. Cả ngày hôm nay cậu Sáu và ông Cẩn chân gỗ đã leo lên nóc xe hoa với hình dạng Độc giảng đường lợp ngói đỏ có viền gắn hình rồng.

Một ông cụ già bảy tám chục tuổi, ăn chay trường, qua Mỹ đoàn tụ không tiền trợ cấp, không bảo hiểm sức khỏe, đã không màng mệt mỏi, hy sinh ngày đêm để làm xe hoa đi diễn hành. Còn ông kia thì mang chân gỗ mà leo lên cao đóng đinh xây cộ.

Còn tôi thì làm việc nhẹ nhàng, tuổi trẻ sức lực, có nhiều phương tiện sống và làm việc, sao cứ mãi than van. Tôi cảm động nói, cháu muốn lạy cậu một lạy để tạ ơn cậu làm xe hoa và cậu đã làm gương cho hậu sinh PGHH.

Hoàng nhận làm đôi liễn treo trước cửa xe hoa, nổi bật hai câu của Đức Thầy:

"Mãn chờ trông bá tánh thảnh thơi

Khắp thế giới liên dây Hòa Hảo".

Cậu Sáu Nguyên muốn dùng ny-lông phủ kín xe, nên Hoàng nhận vẽ hai con rồng hai bên hông xe, khiến cậu hài lòng cười thật tươi, ngồi nghỉ ngơi hút thuốc thật vui vẻ.

Tôi suy nghĩ suốt mấy ngày hôm nay, những người hy sinh như cậu mới xứng đáng là đại đệ tử của Đức Thầy. Cậu không nói mà cậu làm. Cậu không khoe khoang hay hãnh diện đã từng làm việc cạnh Đức Thầy, mà chỉ biết trung kiên tận tụy, đem hết khả năng mình lo việc đạo. Khi tôi viết những dòng chữ này thì cậu Sáu Nguyên đang lo chưng bông trên bàn thờ Hội quán. Cậu tỉ mỉ kết bông bằng chỉ hoặc bằng tăm tre. Tuần rồi, cậu làm chiếc cột bằng mốp có rồng quấn chung quanh bằng bông tươi, chưng nơi bàn Đức Thầy, cùng với cặp hạc, nhân ngày Lễ Đản Sanh Đức Huỳnh Giáo chủ.